Ratingi obligacji

Rating jest to procedura procesu oceny prowadzona przez agencję ratingową. Często też jako rating rozumie się końcowy wynik takiej oceny. Przyjęta przez agencję ratingową procedura badania jest ujednolicona według określonych kryteriów i stała dla wszystkich badanych podmiotów. Ocena ratingowa na podstawie analizy fundamentalnej określa wiarygodność finansową emitenta lub jakość emitowanych przez niego papierów wartościowych, np. obligacji. Przyznana przez agencję ratingową ocena podlega stałemu monitorowaniu i w przypadku zaistnienia czynników uzasadniających jej zmianę może ulec podwyższeniu lub obniżeniu.

Oceny nadawane przez agencje ratingowe umożliwiają decydentom (zarówno inwestorom instytucjonalnym jak i indywidualnym) uzyskanie pełnych i wiarygodnych informacji o emitentach lub emitowanych przez nich papierach wartościowych, zapewniając jednocześnie wysoki stopień przejrzystości i stałe kryteria nadawanych ocen. Ocena ryzyka inwestycji ma dla inwestorów duże znaczenie. Dzięki ocenom nadawanym przez agencje ratingowe inwestorzy zyskują znaczne ułatwienie procesu inwestycyjnego i lepsze możliwości podejmowania decyzji inwestycyjnych.

Również z punktu widzenia emitenta ocena ratingowa ma duże znaczenie. Dzięki szczegółowemu przeanalizowaniu i ocenie jego kondycji finansowej, perspektyw rozwoju, otoczenia oraz czynników ryzyka zwiększa się wiarygodność emitenta. Dokonana według ściśle określonych kryteriów ocena w znacznym stopniu determinuje koszt pozyskiwanego przez emitenta kapitału. W przypadku emisji obligacji dokonana ocena ratingowa wpływa na ich cenę emisyjną lub wysokość oprocentowania – im wyższy rating, tym wyższa cena sprzedaży obligacji oraz tym niższe oprocentowanie obligacji.

Najbardziej znane, działające w skali światowej, firmy ratingowe to Moody's, Standard & Poor's oraz Fitch Ratings. Wynik procesu oceny prezentowany jest najczęściej jako symbol literowy, który bywa uzupełniony poprzez cyfry lub znaki „+” i „-” oznaczające różnice w ramach określonego poziomu. Najwyższe oceny uznawane są za inwestycyjne (niskie ryzyko inwestycji), oceny niższe oznaczają poziom spekulacyjny (o znacznym ryzyku inwestycji).

W poniższej tabeli zaprezentowane są skale ocen przyznawanych przez największe agencje ratingowe.

Źródło: Wikipedia

Należy pamiętać, że wszystkie analizy ratingowe opierają się na różnego rodzaju prognozach. Wszystkie prognozy są zaś nacechowane brakiem pewności i związaną z tym niedokładnością, przez co oceny tego samego podmiotu nadawane przez różne agencje ratingowe często różnią się lekko między sobą.

W przypadku obligacji skarbowych (emitowanych przez Skarb Państwa) ocenie podlegać może zarówno państwo (emitent), jak i poszczególne obligacje skarbowe kolejnych emisji. Warto zwrócić uwagę, że ocena państwa oddziałuje na ocenę działających na jego terytorium firm – obowiązuje zasada, że ocena firmy nie może być wyższa niż ocena państwa, na terytorium którego taka firma działa.

Polskie przepisy nie nakładają obowiązku nadania oceny ratingowej emisjom obligacji za wyjątkiem emisji kierowanych na rynki zagraniczne. Na poddanie się ocenie ratingowej decydują się głównie największe firmy (np. banki czy podmioty z branży energetycznej) lub miasta emitujące obligacje komunalne. Dla takich podmiotów korzyści uzyskane dzięki nadanemu ratingowi w postaci niższego kosztu pozyskania finansowania przewyższają koszty związane z wydatkami na dokonanie oceny przez agencję ratingową.

Według stanu na koniec sierpnia 2013 roku na 170 emitentów notowanych na Catalyst oceny ratingowe uzyskało 10 z nich – miasta Rybnik i Warszawa, banki: Pekao Bank Hipoteczny, Bank Ochrony Środowiska, Bank Gospodarstwa Krajowego, Getin Noble Bank i BRE Bank Hipoteczny oraz Energa, PKN Orlen i PGNiG.